ABSOLUCJA |
(rozgrzeszenie) udzielane przez kapłana w sakramencie pokuty odpuszczenie grzechów. |
ADORACJA |
oddanie czci, uwielbienie, uniżenie się przed Bogiem, hołd oddawany Bogu. |
AKOLITA |
posługujący w liturgii (przygotowuje ołtarz i dary ofiarne oraz pomaga w Rozdawaniu Komunii św. i udzielaniu Komunii chorych). |
AKOLITKI |
lichtarze z płonącymi świecami używane w czasie czytania Ewangelii oraz w procesjach niesione obok krzyża. |
ALBA |
długa, biała spodnia szata liturgiczna (kapłana i służby liturgicznej w czasie liturgii), symbolizująca łaskę chrztu św. |
ALUMN |
student Seminarium Duchownego (częściej używa się określenia kleryk). |
AMBONA |
miejsce do czytań biblijnych oraz wygłaszania homilii (kazań), dziś najczęściej pulpit zwany ambonką usytuowany w prezbiterium. |
AMPUŁKI |
są to naczynia liturgiczne w kształcie małych dzbanuszków w których podaje się wino i wodę do mszy św. |
ANIOŁ PAŃSKI |
modlitwa odmawiana rano, w południe i wieczorem dla uczczenia Wcielenia Bożego i macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny. |
ANTYFONA |
refren rozpoczynający i kończący psalm w liturgii godzin, używany też podczas Mszy św. i w nieszporach. |
APOKRYFY |
księgi wczesnochrześcijańskie tematycznie związane z Pismem św. (często zawierają opisy z życia Pana Jezusa). |
APOSTOLAT |
urząd głoszenia Ewangelii i posługa sakramentalna (duchownego), w przypadku świeckich czynne zaangażowanie w Kościele poprzez przykład życia i modlitwę. |
APSYDA |
półkolista wnęka w ścianie kościoła lub kaplicy, zwykle w niej miejsce na tabernakulum lub krzesła dla kapłana |
ARCHIDIECEZJA |
jednostka terytorialna administracji kościelnej |
ARCYBISKUP |
tytuł biskupa stojącego na czele archidiecezji (metropolii). |
ASPERSJA |
liturgiczne pokropienie wiernych wodą święconą jako przypomnienie chrztu, jego skutków i zobowiązań |
ASYSTA |
diakon lub dwaj diakoni towarzyszący biskupowi bądź kapłanowi w uroczystej celebracji. |
AUREOLA |
koło otaczające głowy świętych (symbolizujące świętość). |
B...
|
|
BALDACHIM |
ozdobny daszek lub ozdobna osłona z materiału nad godnymi czci miejscami i osobami, przede wszystkim jako osłona niesiona nad Najświętszym Sakramentem. |
BAPTYSTERIUM |
wolno stojąca kaplica chrzcielna lub element dawnych kościołów biskupich, w kościołach parafialnych przeważnie tylko chrzcielnica. |
BAZYLIKA |
w sensie architektonicznym kościół wielonawowy (nawa główna wyższa od naw bocznych), basilica minor tytuł nadawany znaczniejszym kościołom. |
BEATYFIKACJA |
uznanie za błogosławioną, osobę zmarłą w opinii świętości (poprzedzone procesem beatyfikacyjnym) |
BIBLIA |
Pismo Święte - zbiór ksiąg napisanych pod natchnieniem Ducha Świętego zawierających słowo skierowane do ludzi przez Boga. |
BIERZMOWANIE |
sakrament wtajemniczenia chrześcijańskiego, w którym człowiek otrzymuje w szczególny sposób Ducha Świętego |
BINACJA |
dwukrotne odprawianie Mszy św. jednego dnia (prawa binacji udziela Biskup). |
BIRET |
nakrycie głowy duchownych katolickich. |
BISKUP |
zwierzchnik Kościoła lokalnego (diecezji), który przewodniczy wspólnocie wiernych mocą bezpośredniego apostolskiego pełnomocnictwa. |
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO |
życzenie uzyskania specjalnej przychylności Bożej dla jednostki, wspólnoty lub rzeczy przez odpowiednie słowa i towarzyszące im gesty sakralne, modlitwa nad rzeczą lub osobą w celu uproszenia pomocy od Boga |
BREWIARZ |
księga do odprawiania modlitwy uświęcenia dnia (liturgii godzin) przez duchownych i świeckich |
BURSA |
sztywna torebka do zawieszenia na szyi, na naczynie z Komunią chorych |
C...
|
|
CARITAS |
czynne praktykowanie chrześcijańskiej miłości bliźniego lub organizacja dobroczynna działająca w Kościele |
CELEBRANS |
osoba przewodnicząca zgromadzeniu liturgicznemu (najczęściej kapłan). |
CEREMONIARZ |
osoba przygotowująca i koordynująca różne posługi oraz dbająca o spokojny, harmonijny przebieg uroczystości. |
CHORAŁ |
oficjalny śpiew Kościoła (jednogłosowy), lub księga zawierająca śpiewy liturgiczne. |
CHRZEST |
pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, uwalnia od grzechu pierworodnego i wszystkich innych grzechów i włącza do Kościoła. |
CHRZEŚCIJAŃSTWO |
religia założona przez Jezusa Chrystusa. W ciągu wieków swej historii rozpadło się na: Katolicyzm, Prawosławie, Protestantyzm. |
CIEMNICA |
miejsce w kościele gdzie przechowuje się Najświętszy Sakrament w noc z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek |
CINGULUM |
pasek służący do przepasywania alby, element stroju liturgicznego. |
CREDO |
wyznanie wiary (łac.. credo wierzę). |
CUSTODIA |
(kustodia) naczynie, w którym przechowuje się Najświętszą Hostię do wystawienia w monstrancji. |
CYBORIUM |
puszka (naczynie) do przechowywania Eucharystii pod postacią chleba. |
D...
|
|
DARY OFIARNE |
rzeczy i akty wewnętrzne, które człowiek składa Bogu w czasie Mszy św. Przede wszystkim są to dary chleba i wina, które oznaczają wszelką ofiarę człowieka. |
DZWONKI OŁTARZOWE |
pojawiły się w liturgii w wieku XIII, zwracają uwagę wiernych na zmianę postawy liturgicznej, zwołują lud i wielbią dźwiękiem Boga. |
H...
|
|
HOMILIA |
(kazanie) jest to słowo kapłana skierowane do wiernych na tle usłyszanych czytań biblijnych. |
HYMN |
uroczysta pieśń śpiewana na cześć Boga lub świętych. |
K...
|
|
KIELICH |
jest to naczynie liturgiczne w którym w czasie mszy św. składa się wino do konsekracji. |
KOMŻA |
krótsza szata liturgiczna, zawsze koloru białego; od IX wieku strój ministranta. |
KUSTODIA |
jest to mała puszka, w niej przechowuje się Najświętszą Hostię przeznaczoną do monstrancji. |
L...
|
|
LEKCJONARZ |
księga zawierająca czytania biblijne na poszczególne dni w roku. |
M...
|
|
MINISTRANT |
członek ludu Bożego, który w czasie sprawowania liturgicznych obrzędów spełnia posługę pomocniczą w sposób określony przepisami Kościoła. |
MONSTRANCJA |
przedmiot liturgiczny w którym umieszcza się Hostię celem adoracji lub procesji. |
O...
|
|
ODPUST PARAFIALNY |
uroczystość, w której parafia w sposób szczególny czci swego Patrona. |
OŁTARZ |
jest to stół na którym składa się Najświętszą Ofiarę i przy którym rozdziela się Ciało Pańskie. |
ORACJA |
uroczysta modlitwa odmawiana przez kapłana w imieniu wiernych. |
ORNAT |
wierzchnia ozdobna szata liturgiczna kapłana odprawiającego Mszę św. |
P...
|
|
PALKA |
służy do nakrycia kielicha mszalnego; kwadratowy kawałek usztywnionego płótna. |
PASCHAŁ |
świeca symbolizująca Zmartwychwstałego Chrystusa. |
PASTORAŁ |
ozdobna laska używana przez biskupa jako symbol posługi pasterskiej otrzymanej od Chrystusa. |
PATENA |
naczynie liturgiczne, na którym składa się w czasie Mszy św. chleb do konsekracji. |
PREZBITERIUM |
część kościoła, w której znajduje się ołtarz główny. |
PROCESJA |
uroczysty pochód religijny połączony ze śpiewem |
R...
|
|
RESPONSORIUM |
powtarzane wersety psalmu stanowiące odpowiedź człowieka na Słowo Boże. |
S...
|
|
SANCTISSIMUM |
łacińska nazwa Najświętszego Sakramentu. |
SŁUŻBA LITURGICZNA |
zespół ludzi, chłopców i dziewcząt, którzy w czasie sprawowania liturgicznych obrzędów spełniają posługę w sposób określony przepisami Kościoła. |
STUŁA |
część stroju liturgicznego znak władzy kapłańskiej. |
ŚWIĄTYNIA |
miejsce gdzie Bóg jest szczególnie obecny i czczony. |
T...
|
|
TABERNAKULUM |
miejsce w kościele, w którym przechowuje się Najświętszy Sakrament |
W...
|
|
WELON NA KIELICH |
tkanina (chusta), którą nakryty jest kielich do momentu przygotowania darów ofiarnych; ponownie kielich nakrywa się tym welonem po Komunii św. |
WIERNOŚĆ SŁOWU |
dobry ministrant to taki który w życiu codziennym dotrzymuje Panu Bogu i ludziom obiecanego słowa. |
WODA ŚWIĘCONA |
jest wodą pobłogosławioną przez kapłana, przeznaczoną do czynności liturgicznych. |